W międzynarodowych grupach kapitałowych tematem wymagającym analizy podatkowej jest wypłata dywidendy. Kwestia może być problematyczna szczególnie w przypadkach, gdy spółka matka jest spółką specjalnego przeznaczenia, która stworzona została jedynie na potrzeby organizacyjne i nie przemawia za nią żadna materia biznesowa.
Od 2019 r. przepisy w zakresie podatku u źródła podlegają nieustannym zmianom. Wzmogły się też kontrole w tym obszarze, a wnioski z nich nie napawają optymizmem, bowiem niedoregulowane w przepisach kwestie zazwyczaj nie są rozstrzygane na korzyść podatnika. Punktem spornym są najczęściej zapisy o należytej staranności uwzględniającej skalę i zakres działalności przedsiębiorcy, które wprowadzono również w odniesieniu do podatku u źródła. Jest to pojęcie, które nie ma ustawowej definicji, dlatego podatnicy powinni bardzo dokładnie analizować kwestie opodatkowania dywidendy.
Podatek od dywidendy
Przychody z dywidend wypłacanych przez krajowe spółki, zgodnie z ustawą o CIT powinny być zasadniczo opodatkowane na terytorium Polski. Stawka zryczałtowanego podatku dochodowego od dywidend wynosi 19%. W przypadku wypłaty dywidendy możliwe jest zastosowanie zwolnienia z podatku dochodowego.
Warunki zastosowania zwolnienia
Wypłata dywidendy na rzecz zagranicznego podmiotu może podlegać zwolnieniu z podatku dochodowego po spełnieniu poniższych kryteriów określonych w art. 22 ust 4 ustawy o CIT:
- wypłacającym dywidendę oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych jest spółka mająca siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
- uzyskującym dochody (przychody) z dywidend oraz inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, jest spółka podlegająca w Rzeczypospolitej Polskiej lub w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Dokumentem potwierdzającym spełnienie tego warunku jest ważny certyfikat rezydencji podatkowej.
- spółka uzyskująca dywidendę posiada bezpośrednio nie mniej niż 10% udziałów (akcji) w kapitale spółki wypłacającej, nieprzerwanie przez okres dwóch lat.
- spółka wypłacająca nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od całości swoich dochodów, bez względu na źródło ich osiągania. W praktyce najczęściej warunek ten jest potwierdzany w formie oświadczenia spółki zagranicznej.
Jednocześnie zastosowanie zwolnienia wymaga spełnienia kryteriów negatywnych tj. zwolnienie nie może być sprzeczne w danych okolicznościach z przedmiotem lub celem przepisów oraz podejmowane działania nie mogą być sztuczne, nakierowane na możliwość zastosowania zwolnienia.
Kryterium rzeczywistego właściciela
Zdaniem wielu ekspertów wypłata dywidendy na rzecz zagranicznej spółki nie wymaga dochowywania należytej staranności, w tym weryfikacji kryterium beneficjenta rzeczywistego. Takiego zdania nie są jednak organy podatkowe. W interpretacji z dnia 14 czerwca 2022 r. nr 0111-KDIB2-1.4010.128.2022.2.AR, organ wskazał, że: ustalenie statusu rzeczywistego właściciela jest niezbędne do dokonania całościowej oceny, czy struktura prowadząca do wypłaty dywidendy nie jest strukturą sztuczną przez co zastosowanie preferencji w podatku u źródła zostałoby wykluczone. Zatem organy podatkowe, pomimo braku jednoznacznego przepisu rozszerzają dyspozycje art. 22c ustawy o CIT. Organ w tej interpretacji wskazał, że dla zastosowania zwolnienia z zapłaty podatku u źródła przy wypłacie dywidendy konieczne jest posiadanie statusu rzeczywistego właściciela po stronie odbiorcy takiej płatności.
W ocenie organu przedsiębiorca powinien przeprowadzić pełną weryfikację warunków umożliwiających skorzystanie z tego zwolnienia, zachowując przy tym należytą staranność, zaś w jej ramach powinien zweryfikować status rzeczywistego właściciela. Obowiązek dochowania należytej staranności ciąży na płatniku bez względu na wysokość kwoty transakcji. W przypadku, gdy płatnik będzie posiadał informację, że odbiorca dywidendy nie jest jej rzeczywistym właścicielem nie będzie możliwości zastosowania zwolnienia, o którym mowa w art. 22 ust. 4 ustawy o CIT.
Look through approach
Koncepcja „look through approach” zakłada, że w przypadku podmiotów pośredniczących, które jedynie transferują dywidendę, należy zweryfikować kryteria zwolnienia z VAT, w tym zarówno kwestie związane z należytą starannością oraz kryteriami beneficjenta rzeczywistego także w odniesieniu do kolejnych podmiotów w strukturze transferu dywidendy. Przykładem jest interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 18 marca 2020, znak 0114-KDIP2-1.4010.534.2019.2.JC, w której organ wskazał: „przy każdej pojedynczej płatności należy zastosować look through approach i ustalić czyim definitywnym przysporzeniem jest dana płatność”.
Tak więc przy analizie przesłanek do zwolnienia z podatku dochodowego wypłacanych dywidend należy zweryfikować nie tylko kryteria zwolnienia, ale także kwestie beneficjenta rzeczywistego transakcji przy zastosowaniu koncepcji look through approach.
Autor: Robert Nogacki, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizująca się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców
Czy warto inwestować w złoto?
Złoto ma wysoką wartość od tysiącleci. Jest bardzo cenione przede wszystkim ze względu na rzadkie występowanie, a także swoje właściwości, ponieważ charakteryzuje się bardzo dużą trwałością. Jest także często wybierane przez osoby, które szukają bezpiecznych sposobów na inwestowanie.
Stabilność i bezpieczeństwo złota
Dla kogo inwestycja w złoto jest dobrym rozwiązaniem? Przede wszystkim dla osób, które chcą uniknąć dużego ryzyka. Od wielu lat złoto jest niezmiennie uznawane za jedną z najbezpieczniejszych form lokowania kapitału. Zabezpiecza finanse przed wszystkimi trudnymi do przewidzenia wydarzeniami takimi jak duże wahania walut, inflacja, czy giełdowy krach. Tę zaletę można docenić zwłaszcza w niespokojnych czasach, kiedy sytuacja polityczna i gospodarcza często zmienia się z dnia na dzień. Warto pamiętać, że wszystkie zawirowania i negatywne wydarzenia nie obniżają wartości złota, wręcz przeciwnie – wpływają na jej wzrost.
Niezależność złota
Inwestowanie w złoto pozwala więc na uniezależnienie się od politycznych i ekonomicznych katastrof. Ta forma lokaty kapitału wyróżnia się również dużą niezależnością od rządów i ich działań, w tym od nieodpowiedzialnych decyzji polityków. Niepewna pozycja dolara, niskie ceny, wszelkie napięcia geopolityczne wpływają jedynie na wzrost cen złota, a co za tym idzie są korzystne dla inwestora, który może tracić na innych lokatach.
Duża płynność złota
Złoto to uniwersalny środek płatniczy, który da się wymienić na całym świecie, w każdym kraju. Złoto można spieniężyć niezależnie od sytuacji – zawsze znajdzie się nabywca, który wymieni je na gotówkę. Innymi słowy jest płynne finansowo, czyli można je bez problemu sprzedawać i kupować, jest powszechnie rozpoznawane jako środek płatniczy. W każdym zakątku świata ludzie znają jego wysoką wartość.
Złoto na niepewne czasy
Złoto inwestycyjne do doskonała lokata na niepewne czasy – takie określenie jest używane nie tylko przez zwykłych inwestorów, ale także przez ekspertów i analityków finansowych. To właśnie złoto jest lokatą, która pomaga przeżyć najgorsze kryzysy gospodarcze, w końcu jest odporne na inflację. Nierzadko ratowało życie w czasie wojny, kiedy pozwalało na przetrwanie w ekstremalnych sytuacjach.
Nie da się też ukryć, że złoto to jedyny środek płatniczy, który jest praktycznie niezniszczalny. Jest bardziej solidne od pieniędzy drukowanych na papierze. Nie bez przyczyny banki centralne przechowują w swoich sejfach sztabki złota, a nie papierowe banknoty. Sztabki nie ulegną zniszczeniu nawet w czasie najgorszych katastrof naturalnych jak powódź a także z powodu pożaru.
Oczywiście warto także pamiętać, że złota nie da się sfałszować. Złoto inwestycyjne oraz w każdej innej postaci jest starannie kontrolowane. W sztabkach i monetach zawsze sprawdza się zawartość cennego kruszcu. Czystość złota jest standaryzowana i kontrolowana między innymi przez rządy kopalniane i międzynarodowe rafinerie.
Złoto jako kapitał zapasowy i asekuracyjny
Kolejną zaletą inwestowania w złoto jest fakt, że ten kruszec stanowi doskonały kapitał zapasowy. Warto pamiętać, że centralne i krajowe banki wykorzystują złoto właśnie jako zapasowy kapitał. Każde bogate państwo posiada rezerwy złota w swojej skarbnicy. Eksperci doradzają, żeby inwestować w metale szlachetne od 5 do 10 proc. swojego majątku. Takie rozwiązanie jest polecane nie tylko największym inwestorom. To właśnie mniejsi inwestorzy mogą bardzo dużo skorzystać na złocie, ponieważ chroni ono przed fluktuacjami cen.
Inwestycja w złoto – korzystne rozwiązanie?
Oczywiście nie trzeba inwestować wszystkich swoich oszczędności w złoto lub inne szlachetne kruszce. Jednak przeznaczenie części środków na ten cel może zapewnić bardzo dobre zabezpieczenie finansowe. Bez trudu można zauważyć, że ceny złota utrzymują się na stabilnym poziomie, a nawet stopniowo wzrastają. Nawet jeśli zakupimy złote monety i zostawimy je w sejfie na kilka dziesięcioleci, nie stracą one swojej wysokiej wysokiej wartości i nadal będą aktualnym środkiem płatniczym, który możemy wymienić na dowolną walutę.